BAZA WIEDZY - SŁOWNIK POJĘĆ CCTV

AC [skrót od ang. Alternating Current]  oznaczenie na prąd zmienny, dla którego wartość natężenia zmienia się w sposób sinusoidalny. Prąd typu AC jest rzadko stosowany w urządzeniach monitoringu wizyjnego, choć można go spotkać np. w wielu kamerach obrotowych.

ADRES IP             unikalny adres każdego urządzenia funkcjonującego w sieci, zapisywany najczęściej w podziale na oktety, oznaczane w systemie dziesiętnym i oddzielone od siebie kropkami, np. 192.168.0.1. Adres IP może być przypisany do urządzenia pracującego w sieci na stałe [stały adres IP] lub zmieniać się przy każdym nowym połączniu [zmienny/dynamiczny adres IP].

ADRES MAC       fizyczny adres karty sieciowej urządzeń, pracujących w sieci. Każdy adres MAC stanowi 48-bitowy ciąg znaków i zapisywany jest szesnastkowo (heksadecymalnie): pierwsze 24 bity oznaczają producenta karty sieciowej, natomiast kolejnych 24 bity to unikalny identyfikator danego egzemplarza karty sieciowej.

AES [skrót od ang. Automatic Electronic Shutter]            automatyczna elektroniczna migawka, która symuluje obecność obiektywu z funkcją AUTO-IRIS poprzez automatyczną regulację czasu przechwytywania informacji z matrycy CCD i dostosowanie czasu ekspozycji do panujących warunków oświetleniowych. Funkcja AES dba o to, by obraz przekazywany z kamery nie był prześwietlony.

AGC [skrót od ang. Automatic Gain Control]      automatyczna kontrola wzmocnienia, stanowiąca we wszelkiego rodzaju urządzenia elektronicznych (w tym kamerach) funkcję odpowiadającą za utrzymanie napięcia wyjściowego na zadanym poziomie, niezależnie od zaistniałych warunków. W telewizji przemysłowej funkcja AGC odpowiada za utrzymanie takiego samego, dobrej jakości obrazu, niezależnie od ilości światła padającego na przetwornik ? w warunkach słabego oświetlenia wzmacniana jest na wyjściu z kamery wartość sygnału video, by obserwowane obiekty były bardziej widoczne.

AHD [skrót od ang. ANALOG HIGH DEFINITION]              najnowszej generacji technologia przesyłu obrazu i dźwięku w monitoringu. Główne założenie tego rozwiązania stanowi transmisja cyfrowej jakości sygnału (HD ? 1280x720 oraz FULL HD ? 1920x1080) za pośrednictwem przekaźników stosowanych w tradycyjnych systemach analogowych - kabla koncentrycznego/skrętki i złącz BNC. Tym, co wyróżnia system AHD od tradycyjnych rozwiązań CCTV jest bezstratna transmisja całego sygnału przekazywanego z kamer [audio+video+sterowanie] za pomocą jednego przewodu koncentrycznego na odległość 500 metrów.

AI [skrót od AUTO-IRIS]               oznaczenie obiektywów z automatyczną przesłoną, która jest otwierana lub zamykana w zależności od ilości światła, jaka na nią pada. Obiektywy wykorzystujące tę funkcję pozwalają na przekazywanie do przetwornika kamery zawsze takiej samej, optymalnej dla niego ilości światła.

ALARMOWE WEJŚCIA   typ wejść sygnałowych stosowanych w cyfrowych rejestratorach obrazu, pozwalających na podłączenie zewnętrznych urządzeń alarmowych, typu czujki ruchu. Ich praca polega na tym, że po otrzymaniu sygnału z podłączonych urządzeń [np. czujki] rozpoczyna się zapis obrazu z wybranej kamery [ lub kamer].

ALARMOWE WYJŚCIA   typ wyjść sygnałowych stosowanych w cyfrowych rejestratorach obrazu, stanowiących przeciwieństwo wejść alarmowych. Po podłączeniu do wyjścia alarmowego zewnętrznego urządzenia alarmowego [np. syreny], podczas pojawienia się detekcji ruchu przed kamerą [kamerami] zostanie wyzwolony sygnał zwrotny [np. wycie syreny].

ALC [skrót od ang. Automatic Level Control]      automatyczna kontrola poziomu, nazywana często Peak/Average Control. W monitoringu wizyjnym jest to termin stosowany na oznaczenie funkcjonalności obiektywów AUTO-IRIS, umożliwiających ustawienie reakcji obiektywu na pojawienie się jasnych punktów w obrazie [Peak ? uwypuklenie jasnych obszarów, Average ? uwypuklenie zacienionych obszarów].

ANALOGOWY SYGNAŁ  rodzaj formatu przesyłu danych, opierającego się o zmianę wartości danego parametru [dla kamer będzie to napięcie i natężenie prądu] względem czasu. W systemach analogowych sygnał ma postać ciągłą. Przeciwieństwem tego sposobu transmisji danych są systemy cyfrowe.

APERTURA         jest to otwór ograniczający przestrzeń, przez którą przechodzą fale elektromagnetyczne. W przypadku obiektywów apertura oznaczać będzie wielkość otwarcia przysłony, decydującą o ilości światła padającego na przetwornik.

ARRAY LED         nowoczesna technologia podczerwieni stosowana w kamerach do monitoringu wizyjnego. Diody ARRAY LED charakteryzują się wysoką zdolnością widzenia nawet w zupełnej ciemności i nie poddają się zjawisku ?błysku światła?, które często występuje w kamerach z tradycyjnymi diodami podczerwieni. Co ważne, diody ARRAY LED cechują się mniejszym poborem energii oraz większą żywotnością, niż tradycyjne rozwiązania IR.

ATRAPA KAMERY            urządzenie imitujące kamerę i stosowane w celu zabezpieczenia mienia i odstraszenia potencjalnych wandali. Atrapy kamer wykonane są najczęściej z plastikowych komponentów, część z nich posiada imitację obiektywu i diod podczerwieni oraz diodę LED sygnalizującą pracę [zasilaną bateryjnie lub z paneli solarnych]. Atrapy kamer ? w połączeniu z wszelkiego rodzaju naklejkami i tabliczkami ostrzegawczymi ? stanowią dobre rozwiązanie dla każdego, kto chciałby niskim kosztem zabezpieczyć swoją nieruchomość.

ATW [skrót od ang. Automatic Tracking White Balance]               automatyczne śledzenie balansu bieli ? funkcja dostępna w wysokiej jakości kamerach, pozwalająca na automatyczne dostosowanie kolorów w materiale video przekazywanym z kamery do światła o różnej temperaturze barwy (np. słonecznego, sztucznego oświetlenia z jarzeniówek itp.).

AUTO-FOCUS    termin określający obiektywy, które w sposób automatyczny regulują ogniskowanie w celu uzyskania ostrego obrazu [innymi słowy ? automatycznie i bez potrzeby ingerencji wyostrzają obraz].

AUTO-TRACKING            innowacyjna technologia stosowana w kamerach z głowicami obrotowymi. Funkcja AUTO-TRACKING ? u umożliwia automatyczne śledzenie ruchu obiektu po jego pojawieniu się w polu widzenia kamery.

AWB [skrót od ang. Auto White Balance]            automatyczny balans bieli, czyli funkcja kamer umożliwiająca dostosowanie temperatury kolorów wyświetlanych do temperatury światła padającego na obiektyw. Dzięki funkcji AWB kamera przekazuje obraz cechujący się naturalnymi barwami, niezależnie od panujących warunków oświetleniowych.

BACK-FOCUS     jest to funkcja, pozwalająca na manualną lub zdalną [REMOTE BACK-FOCUS] regulację pozycji przetwornika w stosunku do obiektywu. Dzięki tej opcji jesteśmy w stanie uzyskać ostry materiał video niezależnie od ogniskowej obiektywu.

BAUDRATE         ilość możliwych zmian sygnału w przeciągu sekundy wrażona w BAUDACH [BODACH], np. sygnał o baudrate 2500 może się zmienić maksymalnie 2500 razy w ciągu sekundy. Aby była możliwa komunikacja między dwoma urządzeniami [np. kamerą obrotową i rejestratorem video] ich baudrate musi być identyczny.

BITRATE               jest to określenie na cyfrową szerokość pasma, pozwalający wskazać z jaką częstotliwością przekazywane są skompresowane dane. Wyrażany jest w jednostce bity/sekundę ? im wyższa wartość bitrate, tym więcej danych może być przesłanych.

BLC [skrót od ang. Back Light Compensation]    kompensacja tylnego oświetlenia, czyli funkcja kamer pozwalająca na zniwelowanie niekorzystnego działania tylnego oświetlenia, a tym samym zwiększenie wyrazistości monitorowanych obiektów.

BNC       rodzaj złącza video, stosowany do łączenia ze sobą kamer i rejestratorów za pomocą przewodów koncentrycznych. Jest to uniwersalne złącze video stosowane w tradycyjnych systemach telewizji przemysłowej [CCTV], CVBS, AHD, TVI, CVI oraz HD-SDI.

BRAMA SIECIOWA          urządzenie podłączone do infrastruktury sieciowej, za pomocą którego pozostałe urządzenia pracujące w tej sieci komunikują się z urządzeniami funkcjonującymi w innych sieciach.

CCD [skrót od ang. Charged Coupled Device]    rodzaj przetworników stosowanych w kamerach. Konstrukcja matryc CCD oparta jest o układ wielu elementów światłoczułych, które konwertują energię światła na impulsy elektryczne.

CCTV [skrót od ang. Closed Circuit Television]   telewizja zamkniętego obiegu ? określenie na tradycyjne, analogowe systemy monitoringu wizyjnego. Systemy CCTV składają się z kamer oraz rejestratorów obrazu, połączonych ze sobą funkcjonalnie za pomocą przewodów lub bezprzewodowo. Synonimem do anglojęzycznego terminu CCTV są: monitoring video [monitoring wizyjny] oraz telewizja przemysłowa.

CIF [skrót od ang. The Common Intermediate Format]określenie na format obrazu o rozdzielczości 352 x 288 pikseli. Rozdzielczość CIF w monitoringu wizyjnym jeszcze kilka lat temu była maksymalną, jaką można uzyskać za pomocą rejestratorów video. Przy obecnych możliwościach technologicznych rozdzielczość CIF w systemach CCTV wypierana jest na rzecz wyższych ? D1 [720 x576] oraz 960H [960 x 576].

CINCH [CHINCH]              potoczne określenie na złącze typu RCA, które z kolei jest skrótem od nazwy firmy Radio Corporation of America, która wprowadziła to rozwiązanie na rynek. Złącza RCA stosowane są powszechnie w monitoringu wizyjnym do transmisji dźwięku [audio] oraz rzadziej sygnału wizyjnego [video]. Przesył sygnału za pomocą złącz cinch podatne jest przy większych długościach na zakłócenia elektromagnetyczne. Ich występowanie można jednak zniwelować stosując wysokiej jakości, ekranowane przewody koncentryczne.

CMOS [skrót od ang. Complementary Metal Oxide Semiconductor]      rodzaj przetworników obrazu stosowanych m.in. w kamerach telewizji przemysłowej. Matryce CMOS stanowią układ scalony, składający się z milionów czujników pikseli, z których każdy posiada fotodetektor i aktywny wzmacniacz obrazu. Zaletą stosowania przetworników CMOS są z pewnością niewielkie zakłócenia w transmisji danych, szybki ich odczyt [bez potrzeby zaciemnienia matrycy ? jak w przypadku przetworników CCD] oraz niski pobór mocy i niska cena. Wady tego rozwiązania to ? w porównaniu do matryc CCD ? niższa dynamika obrazu, mniejsza światłoczułość i niejednorodność pikseli.

CS           rodzaj gwintu montażowego dla obiektywów w kamerach do monitoringu wizyjnego. Obiektywy z gwintem CS stosowane są w ?standardowych? kamerach CCTV, podczas gdy obiektywy z gwintem miniCS ? ze względu na mniejszy rozmiar ? wykorzystywane są we wszelkiego rodzaju małogabarytowych kamerach.

CVBS [skrót od ang. Composite Video Baseband Signal]              format analogowego sygnału video, zakończony standardowo złączem BNC lub ? w starszego typu instalacjach ? RCA [chinch]. Sygnał CVBS przesyłany jest w jednym ze standardowych systemów telewizji analogowej: PAL, NTSC lub SECAM.

CYFROWY SYGNAŁ          jest to rodzaj sygnału skwantowanego [dyskretnego], stanowiący przeciwieństwo dla sygnału analogowego. W cyfrowej transmisji danych sygnał to odpowiedni poziom napięcia elektrycznego, przyjmujący wartość 0 lub 1. We współczesnych systemach nadzoru audio/video sygnał cyfrowy jest stosowany coraz częściej ze względu na swoją wysoką niezawodność.

CZUŁOŚĆ             określenie na ilość światła, wymaganą do otrzymania standardowego materiału video z kamer. Wyrażana jest najczęściej w jednostce ?lux? ? im niższa wartość, tym mniejsza ilość światła potrzebna do uzyskania obrazu.

D1          określenie na rozdzielczość obrazu o wartości 720 x 576 pikseli. Rozdzielczość D1 pozwala na uzyskanie cztery razy większego obrazu, niż w przypadku rozdzielczości CIF, w związku z czym jest często nazywana rozdzielczością 4CIF. Do niedawna, tj. do czasu pojawienia się rozdzielczości 960H, była to najwyższa stosowana w monitoringu analogowym rozdzielczość zapisu materiału video przekazywanego z kamer.

DC [skrót od ang. Direct Current]            określenie na prąd o stałej wartości natężenia i stałym kierunku przepływu ładunku. Jest to rodzaj zasilania stosowany w zdecydowanej większości kamer CCTV.

DDNS [skrót od ang. Dynamic Domain Name System]   rodzaj specyficznego protokołu sieciowego DNS. Jednym z najpopularniejszych zastosowań DDNS jest możliwość przydzielenia sieci ze zmiennym adresem IP konkretnej, stałej nazwy hosta. Najpopularniejszymi portalami oferującymi taką możliwość są no-ip.com oraz dyndns.org. W przypadku wysokiej klasy rejestratorów video funkcjonujących w sieciach ze zmiennym adresem IP nie ma potrzeby rejestracji domen, jeśli posiadają domenę ?wbudowaną? lub korzystają z technologii chmury/P2P.

DETEKCJA RUCHU           funkcja dostępna w rejestratorach video. Jej praca polega na analizie obrazu przekazywanego z kamery i wyzwoleniu zapisu po pojawieniu się zmiany w obrazie [ruchu]. Wysokiej jakości rejestratory obrazu pozwalają na ustawienie nie tylko harmonogramu detekcji [dni tygodnia i godzin, w jakich ma być aktywna], ale również jej czułości i siatki [wskazania pól w obrazie z kamery, w których ma być wykrywana]. Tryb zapisu obrazu w detekcji ruchu jest bardzo często wykorzystywany przez użytkowników wszelkiego rodzaju systemów monitoringu wizyjnego, ponieważ pozwala na oszczędność miejsca na nośniku zapisu oraz ułatwia przeglądanie nagrań [na osi czasu rejestratora wskazane są dni i godziny, w których przed kamerami pojawił się ruch].

DHCP [skrót od ang. Dynamic Host Configuration Protocol]        protokół dynamicznego konfigurowania hostów. Jest to oznaczenie na protokół komunikacyjny, umożliwiający komputerom, jak również rejestratorom obrazu, czy kamerom uzyskanie od serwera [routera] danych konfiguracyjnych, czyli adresu IP i innych [maski podsieci, adresów serwerów DNS itp.].

DNR [skrót od ang. Digital Noise Reduction]       cyfrowa redukcja szumów. Jest to jedna z funkcji występujących w wysokiej jakości kamerach, która pozwala na cyfrową analizę obrazu pod kątem występowania szumów [błędów], a następnie ich wyeliminowanie [wzmocnienie obrazu].

DNS [skrót od ang. Domain Name System]         jest to usługa, która pozwala na zamianę adresów znanych użytkownikom Internetu na adresy zrozumiałe dla urządzeń wchodzących w skład sieci komputerowych, np. nazwa 24m.pl tłumaczona jest na konkretny, odpowiadający jej adres IP.

DSS [skrót od ang. Digital Slow Shutter]               cyfrowe spowolnienie migawki, polegające na wydłużeniu czasu ekspozycji obiektywu w przypadku małej ilości światła. Pozwala na zapewnienie dobrej widoczności w kiepskich warunkach oświetleniowych. Funkcja DSS sprawdza się głównie w obserwacji statycznych obiektów, ponieważ wydłużenie ekspozycji powoduje pojawienie się smug na obrazie poruszających się obiektów. Innym, często spotykanym określeniem na funkcję DSS jest nazwa SENSUP [SENS-UP].

DVR [skrót od ang. Digital Video Recorder]         anglojęzyczne określenie na cyfrowe rejestratory obrazu przekazywanego z kamer telewizji przemysłowej. Rejestratory video stanowią najpopularniejszy sposób zapisu danych we wszelkiego rodzaju systemach monitoringu wizyjnego. W odróżnieniu od kart DVR [pozwalają na zapis obrazu z kamer CCTV na komputerze] stanowią niezależne, dużo stabilniejsze i oferujące znacznie większe możliwości narzędzie rejestracji obrazu/dźwięku.

DZIELNIK OBRAZU          urządzenie stosowane w monitoringu wizyjnym i służące do podziału ekranu wyświetlacza [telewizora lub monitora] na 4 lub więcej części. Dzielniki są stosowane w telewizji przemysłowej w celu jednoczesnego wyświetlania obrazu z wielu kamer. Tradycyjne dzielniki obrazu zostały wyparte z rynku przez rejestratory video, które ? oprócz możliwości podziału ekranu ? oferują też różne inne funkcje: zapis materiału video, odtwarzanie, pracę w sieci itp.

F             określenie na jasność [światłość] obiektywów stosowanych w kamerach. Im wyższa wartość F, tym większe tłumienie światła przez obiektyw. Oznacza to, że obiektywy o niskiej wartości F stanowią doskonałe rozwiązanie do miejsc o słabych warunkach oświetleniowych, natomiast obiektywy o wysokiej wartości F sprawdzą się w lokalizacjach o co najmniej przyzwoitym oświetleniu.

FORMAT PRZETWORNIKA           fachowy termin informujący o wielkości przetwornika użytego w kamerze, najczęściej podawany w calach [np. 1/4 lub 1/3]. Generalna zasada jest taka, że im większy rozmiar przetwornika, tym lepsza będzie jakość obrazu.

H.264    rodzaj kompresji materiału video, występujący w nowoczesnych rejestratorach video. Jest to obecnie najwydajniejsza kompresja danych stosowana w telewizji przemysłowej, która od kilku lat wypiera starsze standardy ? MPEG-4, MJPEG i inne. Kompresja H.264 pozwala na dużo efektywniejsze wykorzystanie nośników zapisu stosowanych w rejestratorach, niż MPEG-4, czy MJPEG, a jednocześnie nie wpływa na jakość rejestrowanego materiału video.

HDMI [skrót od ang. High Definition Multimedia Interface]        rodzaj interfejsu, służący do przesyłania cyfrowej jakości, nieskompresowanego materiału audio/video. Porty HDMI wykorzystywane są powszechnie w nowoczesnych rejestratorach obrazu i pozwalają na wyświetlenie na podłączonym do nich urządzeniu wizyjnym [telewizor/monitor] obrazu wysokiej rozdzielczości [HD/FULL HD], pozbawionego strat.

HLC [skrót od ang. High Light Compensation]    kompensacja mocnego oświetlenia. Jest to funkcja występująca w wysokiej jakości kamerach CCTV, która pozwala na zablokowanie silnych źródeł światła [zaciemnienie zbyt prześwietlonych obiektów, celem zwiększenia ich wyrazistości], a tym samym uniknięcie efektu oślepienia kamery.

HYBRYDOWY SYSTEM    określenie stosowane na mieszane systemy monitoringu wizyjnego, tj. składające się z urządzeń różnego typu, np. kamer analogowych i kamer cyfrowych oraz jednego, wspólnego dla nich rejestratora. Tego typu systemy telewizji przemysłowej upowszechniły się stosunkowo niedawno, wraz z wejściem na rynek rejestratorów hybrydowych. Systemy hybrydowe stanowią doskonałe rozwiązanie dla osób, chcących zmodernizować swój system monitoringu, nie rezygnując jednocześnie z części starszych, zainstalowanych już kamer.

ICR         mechaniczny filtr podczerwieni. Jest to element elektroniki kamer, który uaktywnia się w warunkach dobrego oświetlenia, dzięki czemu promieniowanie podczerwone nie dociera do przetwornika obrazu, a tym samym materiał video przekazywany z kamery cechuje się naturalnymi kolorami. W kiepskim oświetleniu filtr zostaje zdjęty z przetwornika, przez co zaczyna docierać do niego promieniowanie podczerwone [z diod zamontowanych w kamerze lub z niezależnego doświetlacza], a obraz zostaje rozświetlony. Pozwala to na jeszcze efektywniejszą obserwację z kamer w nocy.

INSPEKCYJNA KAMERA                rodzaj kamer, służących do przeprowadzania inspekcji wizualnych w miejscach trudno dostępnych, takich jak, np. rury, kominy, wtryski, katalizatory itp. Profesjonalne kamery inspekcyjne ? zwane często endoskopowymi ? wyposażone są zazwyczaj w 1 ? metrowy przewód [z możliwością przedłużenia], zakończony obiektywem, wokół którego zintegrowane są diody LED, pozwalające na uzyskanie kolorowego obrazu nawet w zupełnej ciemności. Przewód służący do inspekcji spełnia normę IP67, dzięki czemu może być stosowany w kanalizacji bez obaw o uszkodzenie kamery. W ostatnim czasie pojawiły się na rynku prostsze modele kamer endoskopowych, które ? w odróżnieniu od tradycyjnych kamer inspekcyjnych wyposażonych w wyświetlacz LCD ? wymagają podłączenia do komputera/laptopa za pomocą przewodu zakończonego wtykiem USB.

IP [norma szczelności]  skrót od anglojęzycznego sformułowanie Ingress Protection [stopień ochrony]. Jest to określenie na stopień ochrony urządzeń elektronicznych [w tym kamer] przed działaniem czynników zewnętrznych. Oznaczenie wartości [stopnia] IP składa się zawsze z nazwy IP oraz dwóch cyfr, z których pierwsza odnosi się do ochrony przed działaniem ciał stałych, a druga cieczy. Przyjmuje się, że aby kamera CCTV była określona mianem ?zewnętrznej? [a tym samym była odporna na działanie warunków atmosferycznych] powinna spełniać co najmniej normę IP66.

IP [protokół internetowy]          najpowszechniejszy i najpopularniejszy rodzaj protokołu sieciowego, stosowany zarówno w Internecie, jak i sieciach lokalnych, polegający na przesyle danych w określonych blokach [pakietach]. Wykorzystanie protokołu IP w monitoringu pozwala na zastosowanie kabla skrętki zamiast przewodu koncentrycznego oraz w znaczny sposób ułatwia konstrukcję systemu. Inaczej, niż w tradycyjnym monitoringu analogowym kamery IP nie są fizycznie połączone przewodem z urządzeniem rejestrującym ? wystarczy je wpiąć za pomocą skrętki do najbliższego łącza sieciowego [router/switch]. Po wykonaniu tej czynności kamery i rejestrator skomunikują się ze sobą za pomocą adresów IP. W ostatnim czasie upowszechniły się kamery IP WiFi, które wyeliminowały konieczność stosowania jakichkolwiek przewodów sygnałowych [poza zasilaniem]. Zasadniczą zaletą systemów monitoringu IP jest możliwość przesyłu obrazu o zdecydowanie wyższej rozdzielczości, niż w przypadku systemów CCTV. Standardem jest już wykorzystanie w systemach monitoringu IP obrazu o rozdzielczości 1,3 MPX [HD], 2 MPX [FULL HD], 3 MPX, czy 5 MPX.

IR [skrót od ang. Infrared]          określenie na promieniowanie podczerwone. Podczerwień jest niezwykle często wykorzystywana w kamerach ze zintegrowanymi oświetlaczami oraz niezależnych doświetlaczach i pozwala na obserwację w ciemności bez zastosowania dodatkowego oświetlenia białego.

KAMERA             urządzenie przechwytujące obraz, które wykorzystując fale świetlne wyświetla przechwycony materiał video na podłączonym do niego wyświetlaczu. Kamery stanowią jeden z podstawowych elementów ? obok rejestratorów obrazu ? każdego systemu monitoringu wizyjnego.

KOMPAKTOWA KAMERA            określenie stosowane na kamery o ?tradycyjnej? konstrukcji, tj. oparte o obudowę [w której zintegrowana jest elektronika, obiektyw i ? w niektórych przypadkach ? diody IR] oraz uchwyt. Kamery kompaktowe ? zwane także od anglojęzycznego terminu kamerami typu bullet ? stosowane są powszechnie zarówno w monitoringu wewnętrznym, jak i zewnętrznym.

KONCENTRYCZNY PRZEWÓD     rodzaj przewodu telekomunikacyjnego, wykorzystywanego do transmisji sygnałów zmiennych małej mocy. Konstrukcja kabla koncentrycznego [potocznie zwanego ?koncentrykiem?] składa się z przewodu elektrycznego, izolacji wewnętrznej, ekranu oraz izolacji zewnętrznej. Przewód koncentryczny ? zakończony wtykiem typu BNC - wykorzystywany jest powszechnie w różnych systemach monitoringu wizyjnego do łączenia kamer oraz rejestratorów video. Najczęściej spotykanym rozwiązaniem są przewody koncentryczne zintegrowane z dwoma żyłami zasilającymi, pozwalające na przesył zarówno sygnału video, jak i zasilania. Maksymalny zasięg transmisji danych zależny jest od rodzaju systemu telewizji przemysłowej: w analogowym, tradycyjnym CCTV oraz w standardzie HD-SDI będzie to max. 100 metrów, dla innowacyjnego rozwiązania AHD maksymalny zasięg wynosi aż 500 metrów. Warto zaznaczyć, że do przesyłu danych z kamer w monitoringu wizyjnym powinno się stosować wysokiej jakości kable koncentryczne o impedenacji 75 ohmów, których konstrukcja oparta jest o przewód miedziany [a nie aluminiowy, bądź stalowy] z solidnym ekranowaniem.

KOPUŁKOWA KAMERAokreślenie stosowane na kamery, posiadające półkuliste obudowy. Kamery kopułkowe montowane są zazwyczaj na sufitach, jednak należy pamiętać, że konstrukcja wielu z nich pozwala również na montaż do ściany. Jest to najczęściej spotykane rozwiązanie we wszelkiego rodzaju pomieszczeniach biurowych, sklepowych, czy magazynowych. Wzmocnione, wandaloodporne kamery w obudowie kopułkowej stosowane są powszechnie wszędzie tam, gdzie mogą być narażone na akty wandalizmu [np. w komunikacji miejskiej].

LAN [Local Area Network]          określenie sieci lokalnej ? ograniczonej terytorialnie, tj. obsługującej użytkowników na ograniczonym terenie [np. w firmie]. Profesjonalne rejestratory video, jak również kamery IP pozwalają na sterowanie zarówno w ramach sieci LAN, jak i WAN [z dowolnego innego miejsca na świecie].

MASKOWANIE STREF PRYWATNOŚCI    funkcja dostępna w wysokiej klasy kamerach, pozwalająca na zamaskowaniu określonej części obrazu, a tym samym wyłączenie go spod obserwacji.

MIRROR              funkcja dostępna w wysokiej jakości kamerach do monitoringu wizyjnego. Pozwala na lustrzane odbicie obrazu przekazywanego z kamery. W zależności od modelu kamery możliwe jest odbicie obrazu w sposób wertykalny, horyzontalny lub wertykalno-horyzontalny.

MJPEGrodzaj kompresji danych, w której każda klatka [ramka] kompresowana jest osobno do obrazu .JPEG. Ze względu na niską efektywność kodowanie MJPEG praktycznie wyszło już z użycia.

MPEG-4               rodzaj kompresji danych, który stanowi rozwinięcie kodowania MPEG-2. Istota kodowania danych dla MPEG-4 polega na zapisie jedynie zmian, jakie dokonują się w obrazie. MPEG-4 ? podobnie jak MJPEG ? w zasadzie nie jest już wykorzystywana w profesjonalnym monitoringu wizyjnym, ponieważ jest o ok. 30% mniej efektywna, niż kompresja H.264.

NVR [skrót od ang. Network Video Recorder]   anglojęzyczne określenie na cyfrowe rejestratory obrazu przeznaczone do zapisu materiału audio/video z kamer IP. Głównymi zaletami rejestratorów IP są brak konieczności fizycznego połączenia przewodem z kamerami IP [komunikacja między tymi urządzeniami przebiega za pomocą adresów IP] oraz wysoka rozdzielczość zapisu [HD, FULL HD i wyższe].

OGNISKOWA OBIEKTYWU          jest to odległość od centralnego punktu obiektywu [tzw. środka optycznego] do przetwornika obrazu. Wartość ogniskowej wyrażana jest w mm ? im będzie niższa, tym szerszy kąt widzenia uzyskamy z kamery. Obiektywy z wysoką wartością ogniskowej oferują węższe pole widzenia, a tym samym duże zbliżenie.

ONVIF [skrót od ang. Open Network Video Interface Forum]   rodzaj standardu wykorzystywanego w monitoring IP. Zgodnie z założeniem twórców ONVIF miał on znormalizować korzystanie z kamer IP/rejestratorów IP oferowanych przez różnych producentów. Oznacza to, że jedynie sprzęt sygnowany certyfikatem ONVIF będzie kompatybilny z innymi produktami ONVIF. Należy zaznaczyć, że jest to obecnie najszerzej wykorzystywany standard pracy urządzeń do monitoringu IP.

OSD [skrót od ang. On Screen Display]  MENU ekranowe. Jest to technologia stosowana w wysokiej jakości kamerach przemysłowych, pozwalająca na wyświetlenie MENU urządzenia na ekranie telewizora/monitora oraz regulowanie parametrów obrazu dostępnych w MENU. Dzięki MENU ekranowemu w łatwy sposób można dostosować właściwości materiału video przekazywanego z kamery do potrzeb konkretnej lokalizacji.

P2P [Peer to peer]         jest to model komunikacji stosowany w sieciach komputerowych, dający wszystkim hostom takie same uprawnienia. Technologia P2P ? zwana również technologią chmury [ang. Cloud] ? stosowana jest bardzo często w nowoczesnych rejestratorach video, ponieważ ze względu na swoje właściwości pozwala na pracę rejestratora w sieci po otrzymaniu dostępu do jakiegokolwiek typu łącza: ze stałym adresem IP, ze zmiennym adresem IP [bez konieczności rejestracji domen!], Internetu mobilnego itp. Główną zaletą stosowania tego typu rozwiązania jest uniknięcie skomplikowanych konfiguracji ? po podłączeniu rejestratora do sieci i aktywowaniu usługi P2P [chmury] łączymy się z nim przy użyciu unikalnego, niepowtarzalnego kodu autoryzacyjnego.

PENTAPLEX        określenie na tryb pracy cyfrowych rejestratorów obrazu z kamer. Rejestrator pracujący w trybie PENTAPLEX może jednocześnie wykonywać wszystkich pięć czynności dostępnych w tego typu produktach: zapis obrazu, podgląd/odtwarzanie materiału video, praca zdalna [w sieci], archiwizacja oraz administrowanie urządzeniem [dostęp do każdej funkcji w MENU]. Funkcja PENTAPLEX dostępna jest w najbardziej zaawansowanych modelach rejestratorów video.

PINHOLE             określenie stosowane na miniaturowe obiektywy stosowane we wszelkiego rodzaju mini ? i mikrokamerach, zwłaszcza szpiegowskich. Obiektywy pinhole stosowane są właśnie w tego typu urządzeniach ze względu na miniaturowe rozmiary [ich średnica może wynosić zaledwie 1 mm], co pozwala na zmniejszenie gabarytów kamer, a tym samym ułatwia ich ukrycie.

PIR [skrót od ang. Passive Infrared]       pasywny czujnik podczerwieni, służący do wykrywania ruchu przed kamerami. Jego działanie polega na wykrywaniu ciepła jednostek poruszających się przed czujnikiem i wyzwalaniu zapisu po pojawieniu się odpowiedniej temperatury. Czujniki PIR bardzo często stosowane są we wszelkiego rodzaju fotopułapkach, stosowanych w lasach, na nielegalnych wysypiskach śmieci, do monitoringu zwierzyny łownej itp.

PoE        technologia przesyłu zasilania za pomocą przewodu typu skrętka do urządzeń peryferyjnych, będących elementami sieci, w tym kamer IP. Standard PoE wykorzystywany jest jedynie przez profesjonalne, wysokiej jakości kamery cyfrowe IP. W prostszych modelach, które nie obsługują tradycyjnie rozumianej technologii PoE, istnieje możliwość zastosowania adapterów PoE [jest to zawsze para: nadajnik + odbiornik], które stanowią rodzaj przejściówek, pozwalających na przesył zasilania o napięciu 12V za pomocą skrętki na małe odległości [do 50 metrów].

PRĘDKOŚĆ ZAPISU         jest to termin, określający z jaką prędkością rejestratory video zapisują obraz przekazywany z kamer. Jednostką pomiaru prędkości zapisu jest ilość klatek/sekundę [kl/s.]. Maksymalna prędkość zapisu dla urządzeń telewizji przemysłowej pracujących w systemie PAL to 25 klatek/sekundę, co gwarantuje zupełnie płynny, pozbawiony wrażenia poklatkowości materiał video.

PTZ [skrót od ang. PAN/TILT/ZOOM]     oznaczenie na sterowanie kamerami obrotowymi, które posiadają nie tylko możliwości obrotu na linii poziom/pion, ale również optycznego/cyfrowego zbliżenia obrazu. Wysokiej jakości kamery obrotowe pozwalają również na ustawienie stałych punktów obserwacyjnych [presety] oraz ścieżek patrolowych, czyli sekwencji tras, po których będą się cyklicznie poruszać, prowadząc nadzór nad obiektem.

QCIF [skrót od ang. Quarter Common Intermediate Format]     określenie rozdzielczości obrazu o wymiarach 1/4 rozdzielczości CIF, tj. 144 x 176 pikseli. Ze względu na niską jakość zapis obrazu do tej rozdzielczości nie jest już stosowany w profesjonalnych, nowoczesnych systemach monitoringu wizyjnego.

RCA       patrz: cinch [chinch].

ROZDZIELCZOŚĆ              stanowi miarę szczegółów widocznych na obrazie. Dla kamer analogowych rozdzielczość podawana jest w liniach telewizyjnych [TVL]. Przy obecnych standardach technologicznych za wysokiej jakości kamery analogowe przyjmuje się te, które oferują rozdzielczość wyższą, niż 600 TVL. Należy jednak pamiętać, że rozdzielczość to tylko jeden z parametrów decydujących o jakości obrazu, istotne będą również inne cechy kamery [zastosowana optyka, rodzaj przetwornika, jego rozmiar, producent itp.]. W systemach cyfrowych rozdzielczość podawana jest w pikselach [px]. Dla cyfrowych rejestratorów video najpopularniejsze rozdzielczości to: CIF [352 x 288], D1 [720 x 576] oraz 960 H [960 x 576]. Urządzenia pracujące w standardach HD-SDI oraz AHD oferują rozdzielczości HD [1280 x 720] oraz FULL HD [1920 x 1080]. Dla systemów IP ? oprócz powyżej wskazanych ? dostępne są również jeszcze wyższe rozdzielczości zapisu obrazu: 3 MPX oraz 5 MPX.

RS-232  jeden ze standardów szeregowej transmisji danych, który definiuje normy wtyczek i portów typu COM. W monitoringu wizyjnym wykorzystywany jest do obsługi kamer obrotowych za pomocą kart DVR [komputerów].

RS-485  szeroko stosowany w monitoringu wizyjnym standard szeregowej transmisji danych, służący m.in. do obsługi kamer obrotowych za pomocą cyfrowych rejestratorów video.

SDI [HD-SDI]      nowoczesny standard monitoringu wizyjnego, pozwalający na transmisję cyfrowej jakości sygnału [HD oraz FULL HD] za pomocą przekaźników stosowanych w tradycyjnych systemach analogowych: przewodu koncentrycznego oraz złącz BNC. Standard SDI [zwany też HD-SDI] nie zyskał wielu zwolenników na rynku urządzeń telewizji przemysłowej, co wynika z jego wysokiej ceny zarówno w stosunku do produktów analogowych, jak i cyfrowych IP. Szacuje się, że standard HD-SDI zostanie w niedługim czasie wycofany z rynku, co wynika z faktu pojawienia się technologii AHD ? oferującej takie same, wysokie rozdzielczości obrazu, ale w dużo niższej cenie i z możliwością transmisji danych na znacznie większe odległości [500 metrów zamiast 100 metrów dostępnych w SDI].

SKRĘTKA KOMPUTEROWA         rodzaj kabla sygnałowego, składający się z 8 żył [w celu wyeliminowania zakłóceń elektromagnetycznych] i służący do transmisji danych. Skrętka znajduje bardzo szerokie zastosowanie w monitoringu wizyjnym: stosowana jest do transmisji sygnału video, audio i zasilania z kamer analogowych do rejestratorów video, służy do tworzenia połączeń w monitoringu IP oraz pozwala na podłączenie rejestratorów cyfrowych do sieci Internet, umożliwiając ich zdalną obsługę.

SPOT     rodzaj matrycowego wyjścia video, służącego do transmisji obrazu z rejestratora cyfrowego na tzw. monitor pomocniczy. Wyjścia SPOT-OUT dostępne są jedynie w wysokiej klasy modelach rejestratorów video i pozwalają na wyświetlenie obrazu w sposób niezależny od innych wyjść video. W zależności od typu rejestratora wyjście SPOT daje różne możliwości: podgląd obrazu z kamer [wszystkich lub części z nich] na żywo w trybie sekwencyjnym, wyświetlenie obrazu z kamery po zdefiniowanym zdarzeniu [np. detekcji ruchu] itp. Wyjścia SPOT dostępne są najczęściej w postaci złącz BNC.

TRANSMITER VIDEO      określenie na typ złącza, stosowany do transmisji danych z/do kamer analogowych za pomocą przewodu typu skrętka. Transmitery video na skrętkę pozwalają na zmniejszenie jej oporności do poziomu, jaki jest wymagany do transmisji danych w monitoringu wizyjnym [75 ohmów]. Standardowy transmiter video jest prosty w montażu ? wystarczy wpiąć do niego dwie żyły skrętki i za pomocą zakończonego wtyku BNC podłączyć go do kamery/rejestratora. Na rynku dostępne są również transmitery, pozwalające na transmisję po skrętce nie tylko materiału video, ale również audio i zasilania.

TRIPLEX               określenie na tryb pracy cyfrowych rejestratorów obrazu z kamer. Rejestrator pracujący w trybie TRIPLEX może jednocześnie wykonywać trzy czynności, a najczęściej są to: zapis obrazu z kamer, podgląd/odtwarzanie obrazu oraz pracę zdalną w sieci.

TVL [skrót od ang. Television Lines]        linie telewizyjne, czyli jednostka, w której podawana jest rozdzielczość dla wszelkiego rodzaju kamer analogowych CCTV.

VGA [skrót od ang. Video Graphics Array]          rodzaj złącz służący do transmisji obrazu, bardzo często wykorzystywany w rejestratorach video. Umożliwia podłączenie rejestratorów do standardowych monitorów komputerowych. Wprowadzenie standardu VGA umożliwiło wyświetlenie nowego trybu graficznego: 640 x 480 pikseli, w związku z czym termin VGA stanowi też synonim rozdzielczości 640 x 480.

WDR [skrót od ang. Wide Dynamic Range]          jest to funkcja występująca w wysokiej jakości kamerach do monitoringu wizyjnego, która - dzięki rejestracji szerokiego zakresu natężenia światła - umożliwia efektywną obserwację obiektów częściowo lub całkowicie prześwietlonych oraz niedoświetlonych.

ZOOM  określenie stosowane na zmianę efektywnej ogniskowej obiektywu w celu umożliwienia zmiany pola widzenia obrazu z kamer. Wyróżniamy dwa rodzaju ZOOM-u: optyczny, w którym regulowany jest sam obiekty oraz cyfrowy, w którym powiększenie obrazu następuje w sposób elektroniczny. Kamery z ZOOM-em stosowane są powszechnie w różnego rodzaju systemach telewizji przemysłowej, ponieważ dają duże możliwości uzyskania szczegółowego materiału video.